Ngoại trưởng Libya Moussa Koussa thông báo lệnh ngừng bắn tại Tripoli ngày 18.3. Ảnh: Reuters.

Đêm 18.3, chính phủ Libya tuyên bố ngừng bắn nhằm thực thi Nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc ngay sau khi Pháp và Anh đe doạ sẽ tấn công vào các mục tiêu quân đội trung thành với Tổng thống Muammar Gaddafi nhằm ngăn chặn một cuộc chiến đẫm máu tại Benghazi – căn cứ địa của quân nổi dậy.

Trong cuộc họp báo tại thủ đô Tripoli, Ngoại trưởng Libya Moussa Koussa nhấn mạnh: “Chúng tôi quyết định ngừng bắn ngay lập tức và đình hoãn mọi hoạt động quân sự và kêu gọi tất cả các bên ngồi vào bàn đàm phán”.   

Tuy nhiên, Pháp cho rằng, cần phải thận trọng trước tuyên bố ngừng bắn của quân đội chính phủ Libya và “mối đe doạ đối với lực lượng nổi dậy vẫn không thay đổi”.

Trước đó, “Thành phố nổi loạn” Benghazi reo mừng, tổ chức bắn pháo hoa ngay sau khi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua Nghị quyết cho phép tiến hành các cuộc không kích nhằm ngăn chặn quân đội chính phủ Libya tiếp tục thực hiện đòn quyết định cuối cùng nhằm tiêu diệt căn cứ địa của quân nổi dậy.

Nghị quyết được thông qua vào đêm 17.3 theo giờ New York, tức sáng 18.3 theo giờ Hà Nội với tỷ lệ 10-0 trong hội đồng gồm 15 thành viên. Hai thành viên thường trực HĐBA là Nga và Trung Quốc dù phản đối, nhưng hai nước này không dùng quyền phủ quyết mà bỏ phiếu trắng. Đức cũng bỏ phiếu trắng vì cho rằng nghị quyết này ẩn chứa những hiểm hoạ không thể lường trước được và sẽ không cho phép quân đội tham chiến.

Nghị quyết của HĐBA cho phép triển khai “vùng cấm bay” trên không phận Libya và cũng phê chuẩn việc “sử dụng mọi biện pháp cần thiết”, trong đó có cả việc sử dụng quân sự để bảo vệ dân thường và áp đặt lệnh ngừng bắn đối với quân đội của Tổng thống Moamer Kadhafi.

Đài truyền hình vệ tinh Ả-rập Al-Jazeera cho rằng, “vùng cấm bay” có thể được triển khai ngay lập tức vì Mỹ và các nước NATO đã huy động hàng không mẫu hạm và các tàu chiến đến vùng biển Libya từ nhiều ngày trước. Bên cạnh đó, Mỹ và NATO cũng có thể sử dụng căn cứ không quân Sigonella ở Sicily, Italy làm bàn đạp để không kích Libya. Chắc chắn chiến dịch này sẽ phải huy động hàng trăm máy bay chiến đấu để duy trì tình trạng kiểm soát hoạt động 24 giờ trong ngày, sao cho không một máy bay quân sự hay dân sự nào của Libya có thể cất cánh. Ngoài ra, cần huy động các máy bay trinh sát do thám, tiếp liệu trên không, và cả đội hỗ trợ khẩn cấp trong trường hợp cần giải cứu phi công.

Pháp tuyên bố, quân đội nước này sẽ hành động, thực thi nghị quyết LHQ trong vòng vài giờ tới. Trong khi đó, Thủ tướng Anh David Cameron điều máy bay tấn công Typhoon và Tornado đến Địa Trung Hải để tham gia chiến dịch cùng với Pháp.

Pháo tự hành của quân đội chính phủ Libya đóng chốt ở cửa ngõ phía Tây thành phố Ajdabiyah ngày 16.3. Ảnh: Getty.

Tham mưu trưởng Không quân Mỹ, tướng Norton Schwartz, tuyên bố Mỹ có thể sẽ sử dụng cả máy bay cường kích và máy bay tiêm kích như F-15, F-16 và F-22 để tấn công các mục tiêu mặt đất tại Libya. Mỹ cũng sẽ triển khai các máy bay do thám, tiếp liệu trên không, thiết bị viễn thám vệ tinh và máy bay phá sóng thông tin liên lạc của Libya. Nhiều khả năng Mỹ sẽ điều máy bay từ Châu Âu và Mỹ, thậm chí từ Afghanistan và Iraq, để thực hiện việc áp đặt vùng cấm bay đối với quốc gia Bắc Phi này.

Phản ứng trước Nghị quyết mới của HĐBA Liên Hợp Quốc, Bộ Quốc phòng Libya tuyên bố sẽ trả đũa vào mọi mục tiêu quân sự lẫn dân sự trên biển và trên không ở khu vực Địa Trung Hải. Con trai của Tổng thống Gaddafi - Saif al-Islam khẳng định, Libya không có gì phải sợ hãi trước Nghị quyết của LHQ. Ông này cũng tuyên bố rằng, quân đội đang xiết chặt vòng vây quanh Benghazi nhưng sẽ không tiến vào thành phố. Thay vào đó, quân đội sẽ cử các đơn vị chống khủng bố xâm nhập vào Benghazi để tước vũ khí quân nổi dậy.

Người con trai 38 tuổi của Tổng thống Libya chỉ trích quyết định của Hội đồng Bảo an là "không công bằng" và phủ nhận những thông tin trên báo chí cho biết lực lượng của cha ông đã sát hại dân thường trong các cuộc đàn áp bạo động ở Libya.

Đặng Hoàng Thái

(Theo Reuters/AP/CNN)