Khu đất do các con ông Đắng đang sử dụng.

Theo hai bà trình bày, năm 1975, cha của hai bà là ông Ngô Văn Đắng (đã mất năm 2008) có khai hoang, canh tác phần diện tích đất khoảng 1.000m2 ở cạnh sân bay của chế độ cũ (số đo của chính quyền là khoảng 1.400m2). Ông Đắng đã cất nhà sinh sống trên phần đất này vào những năm 1975 đến 1980. Sau đó, do cần đất trồng trọt, ông đã di dời căn nhà qua vị trí đối diện.

Trên phần đất này, hiện gia đình bà Hường và bà Năm vẫn sử dụng và trồng trọt các loại cây tràm, bạch đàn và khai thác gỗ trong nhiều năm qua.

Tuy nhiên, trong khi các hộ dân có đất sát phần đất này hiện đã được cấp giấy CNQSDĐ thì gia đình hai bà không được chính quyền địa phương xét cấp giấy CNQSDĐ như các hộ khác. Trong nhiều năm qua, gia đình này đã nhiều lần gởi đơn cứu xét đến các cơ quan có liên quan ở huyện Hoà Thành đề nghị xem xét cấp giấy CNQSDĐ nhưng không được giải quyết.

Theo tìm hiểu của người viết, nguyên nhân UBND xã Trường Hoà không đồng ý xét cấp giấy CNQSDĐ cho gia đình bà Hường, bà Năm là vì UBND xã cho rằng khu đất trên là đất công.

Trong một số văn bản của UBND xã Trường Hoà, trước yêu cầu xét cấp giấy CNQSDĐ của gia đình ông Đắng, UBND xã đều khẳng định đây là đất công, “do Nhà nước quản lý”. Tuy nhiên, tính xác thực của “khu đất công” trên chưa được chứng minh đầy đủ, chưa thuyết phục được gia đình người sử dụng đất hơn 40 năm qua.

Theo biên bản làm việc ngày 30.5.2012, do UBND xã Trường Hoà lập có ghi: “… căn cứ vào toàn bộ hồ sơ làm việc trước đây với ông Ngô Văn Đắng, đồng thời ông Đắng cũng thừa nhận số đất trên là đất công…”. Thế nhưng, theo hồ sơ tài liệu người viết thu thập được từ gia đình ông Đắng và UBND xã Trường Hoà, chưa có đủ cơ sở thuyết phục chứng minh nguồn gốc đất gia đình ông Đắng hiện đang sử dụng là “đất công”.

Cùng thời điểm lập biên bản làm việc ngày 30.5.2012, UBND xã Trường Hoà có văn bản trả lời đơn khiếu nại của các con ông Đắng. Nội dung văn bản cho biết: Nguồn gốc phần đất trên “là của Phạm Môn, thuộc đất công do Nhà nước quản lý nên không thuộc quyền sở hữu của gia đình ông, bà”.

Trước đây, năm 2002, khi còn sống, ông Đắng có đến UBND xã Trường Hoà ký cam kết đây là đất công do xã quản lý, không được chuyển quyền sử dụng cho bất cứ ai, còn cây trồng ông sẽ tự thanh lý trong thời gian 4 tháng, sau đó giao số đất trên cho UBND xã quản lý…

Đến cuối năm 2004, UBND xã tiếp tục làm việc với ông Đắng “… ông thừa nhận đây là đất của Phạm Môn, ông đã sử dụng trước năm 1975 nhưng do xác định đây là đất công nên ông không đăng ký quyền sử dụng đất…”.

Đến năm 2005, UBND xã tiếp tục làm việc với ông Đắng, ông đồng ý ký hợp đồng thuê đất công mỗi năm để sản xuất cây hằng năm, không trồng cây lâu năm, không cất nhà hay cho người khác thuê… Do đó, UBND xã không đồng ý xét cấp giấy CNQSDĐ khu đất trên cho hộ ông Đắng.

Con ông Đắng khiếu nại vụ việc lên Phòng TN&MT huyện Hoà Thành, cho rằng có sự không công bằng trong việc xét cấp giấy CNQSDĐ đối với gia đình này. Bởi trong khi nhiều hộ gia đình khác cũng sử dụng đất có nguồn gốc tương tự, cùng ở khu vực trên nhưng được cấp “sổ đỏ” từ lâu thì đất mà gia đình họ sử dụng từ trước năm 1975 lại bị cho là “đất công”.

Đối với nội dung khiếu nại của các con ông Đắng, tại một buổi làm việc, ông Nguyễn Hoàng Lâm – Phó trưởng Phòng TN&MT huyện Hoà Thành cho biết sẽ tổ chức đối thoại với các hộ dân ở khu vực cạnh nhà bà Hường, bà Năm để làm rõ thông tin vụ việc.

Ông Lâm cho biết, qua buổi đối thoại, nếu đúng là các hộ dân khác nằm trong vành đai của đồn quân sự (chế độ trước) đã được cấp giấy CNQSDĐ thì Phòng TN&MT sẽ kiến nghị UBND huyện tiến hành thu hồi các giấy chứng nhận “đã cấp nhầm cho các hộ dân”.

Ngày 26.5.2014, Phòng TN&MT huyện Hoà Thành phối hợp với UBND xã Trường Hoà tổ chức lấy ý kiến các hộ dân sống lâu năm ở khu vực ấp Trường Xuân để làm rõ nguồn gốc và quá trình sử dụng đất của hộ ông Đắng.

Thông tin do người dân cung cấp cho thấy, khu đất các con ông Đắng đang khiếu nại có nguồn gốc là đất quy hoạch đường băng sân bay từ trước năm 1975 của tôn giáo Cao Đài. Con ông Đắng thắc mắc: “Xã, huyện nói đây là đất công.

Nhưng khi xác định nguồn gốc thì rõ ràng đất này trước kia thuộc tôn giáo quản lý và gia đình tôi sử dụng ổn định hơn 40 năm qua. Trong khi các hộ khác cũng sử dụng đất có nguồn gốc đất như vậy đều đã được cấp sổ đỏ, còn riêng gia đình tôi thì không. Do đó, nói đất công là không xác đáng?”.

Xung quanh vụ việc này, người viết nhận thấy có những vấn đề cần được tiếp tục làm rõ để người dân “tâm phục khẩu phục”.

 Thứ nhất, Phòng TN&MT và UBND xã Trường Hoà không xác định cụ thể hộ ông Đắng đã sử dụng diện tích đất trên từ năm nào.

Thứ hai, Phòng TN&MT huyện và UBND xã Trường Hoà khẳng định khu đất trên là đất công do xã quản lý, nhưng không nêu đủ các cơ sở chứng minh đây là đất công, và cũng không nói rõ vì sao xã lại “để” gia đình ông Đắng sử dụng “đất công” suốt hơn 40 năm qua.

Thứ ba, theo các con ông Đắng, nhiều hộ khác cũng sử dụng đất có nguồn gốc tương tự gia đình ông thì được cấp sổ đỏ và không bị cho là sử dụng đất công. Riêng hộ ông Đắng lại rơi vào hoàn cảnh như hiện nay?

Thứ tư, nếu khẳng định khu đất trên là “đất công”, thì tức là gia đình ông Đắng đã bao chiếm sử dụng đất trái phép hơn 40 năm qua (tính từ năm 1975). Vậy thì tại sao suốt thời gian này chính quyền địa phương lại để cho gia đình ông Đắng sử dụng đất và cũng không có bất kỳ biên bản xử lý nào liên quan đến việc “lấn chiếm, sử dụng trái phép đất công”?

Cuối cùng, theo thông tin mà Phòng TN&MT huyện và UBND xã Trường Hoà thu thập từ người dân, khu đất con ông Đắng đang sử dụng có nguồn gốc “đất quy hoạch sân bay tôn giáo Cao Đài”, như thế “nguồn gốc đất” ấy có đủ căn cứ để xác định là “đất công”?

BẢO TÂM