Đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa từ phường 3 đi về hướng Ninh Sơn nhưng đến đường Nguyễn Hữu Thọ thì... tắc.

Phương án nào tối ưu?

Trước đây, bàn về định hướng phát triển đô thị Tây Ninh trong tương lai, đơn vị tư vấn đề xuất 3 phương án di dời: Thứ nhất là di dời ra hành lang phát triển đô thị hướng Đông Bắc, đến phía Nam giao lộ Bời Lời - 784. Thứ hai, di dời đến đoạn cuối đường Hoàng Lê Kha- giữa đường Trần Phú và đại lộ Bời Lời. Thứ ba, di dời về vị trí giữa đường 30.4 và đường Hoàng Lê Kha và khu bảo tồn cảnh quan đất ngập nước khu suối Vườn Điều (phường Ninh Thạnh).

Phương án 1 có nhiều ưu thế, thích hợp là địa điểm mới của trung tâm tỉnh. Đây cũng là vị trí “lý tưởng” cho các điểm phát triển đô thị mới trong Thành phố, tận dụng các khu chức năng quản lý hành chính và chính trị làm chất xúc tác cho sự phát triển và thu hút dân cư trong tỉnh và các khu vực lân cận.

Nếu thực hiện phương án 2, bên cạnh những ưu điểm thì việc di dời về địa điểm mới chỉ được xem là “một phần Thành phố” chứ chưa phải là một “trung tâm Thành phố” độc lập. Phương án này còn đòi hỏi phải xây dựng các vành đai, tốn kém và mất nhiều thời gian.

Vị trí này cũng không mang lại hiệu quả trong việc phát triển toàn diện khu đô thị mới liên kết với “trung tâm tỉnh”, không có khả năng quy hoạch tổng hợp các chức năng của trung tâm Thành phố như cửa hàng, chợ, các hoạt động thương mại - dịch vụ, giải trí… Nếu dời về đây, trung tâm tỉnh sẽ độc lập và vắng lặng về đêm.

Đối với phương án 3, điểm mạnh chủ yếu là chất xúc tác phát triển đô thị khép kín trong thành phố Tây Ninh sau này. Dù vậy, phương án này cũng có những hạn chế giống như phương án 2.

Sau khi đánh giá các phương án, đơn vị tư vấn cho rằng phương án thứ nhất -  “Hành lang phát triển đô thị Đông Bắc” là thích hợp nhất, nhiều ưu thế về việc phân bố các cơ quan chức năng, quy hoạch, tận dụng cảnh quan tự nhiên, lợi thế về vị trí địa lý… Đặc biệt là vị trí này thích hợp trong giai đoạn phát triển thực tế và hạn chế tối thiểu chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng, không lo bị ngập lụt…

Đổi thay từ những con đường

Từ định hướng này, những năm gần đây, thành phố Tây Ninh được tỉnh đầu tư đô thị hoá mạnh mẽ, theo hướng đô thị sinh thái, đẩy mạnh phát triển về hướng Đông Bắc, nơi có 2 xã mới lên phường là Ninh Thạnh, Ninh Sơn.

Chỉ trong hai năm gần đây thôi, thành phố Tây Ninh đã có nhiều đổi thay về diện mạo kiến trúc đô thị, thể hiện trước hết ở sự đầu tư nâng cấp, mở rộng, chỉnh trang rất nhiều tuyến đường, con phố. Điều đó giúp cho quá trình giao thông, vận chuyển của người dân được thuận lợi, dễ dàng hơn, đồng thời kích thích thương mại – dịch vụ phát triển nhanh, mạnh mẽ.

Có thể thấy điều này rất rõ ràng ở khu vực phường IV, vốn còn khá vắng lặng khoảng năm – bảy năm về trước. Người đi xa Tây Ninh vài năm trở lại đây thôi, nay có dịp trở về Thành phố, qua các tuyến đường Nguyễn Văn Rốp, Phan Thanh Giản ở phường IV, không khỏi có cảm giác ngỡ ngàng, lạ lẫm. Phường IV bây giờ sung túc lạ. Về đêm, các con phố sáng rực đèn màu. Quán sá cùng các dịch vụ ăn uống, giải trí thi nhau mọc lên như nấm. Sự chuyển mình, đổi thay đó quả là nhanh chóng, bất ngờ.

Đi về hướng Bắc, hầu hết các con đường, ngõ hẻm nối đường Cách Mạng Tháng Tám với các khu dân cư ở phường Hiệp Ninh đều đã được bê tông hoá hoặc nhựa hoá. Đường Nguyễn Trọng Cát (dân gian quen gọi đường Chợ Bắp) một thời là nỗi kinh hoàng của người dân địa phương và người đi đường vào mùa mưa bởi cảnh lầy lội thì nay đã “đổi thịt thay da”.

Nhiều tuyến đường trước đây được người dân gọi là “những con đường đau khổ” do nắng bụi mưa lầy đã được thay bằng những tuyến đường trải nhựa khang trang, về đêm rực sáng ánh đèn. Người dân ven đường hân hoan, sửa sang, xây dựng nhà cửa, yên tâm bán buôn ổn định cuộc sống. Đường Cửa số hai (đường Huỳnh Tấn Phát) từ khu “đập đá” đi vào hướng Ninh Thạnh đang được thi công nâng cấp mở rộng.

Đường Thuyền, đường vào chợ Cư Trú vắt qua đường Điện Biên Phủ (lộ Bình Dương xưa) về Hiệp Ninh cũng đã được trải nhựa hơn năm nay. Có thể thấy, bây giờ, giao thông ở phường Hiệp Ninh đã rất thuận lợi.

Tương tự, một số tuyến đường ở Ninh Thạnh cũng được trải nhựa hoặc thảm bê tông, tuy tỷ lệ bê tông hoá, nhựa hoá chưa thể sánh bằng với phường Hiệp Ninh. Một số tuyến đường khác ở Ninh Thạnh và Ninh Sơn đã và đang được đẩy nhanh đầu tư nhựa hoá, bê tông hoá.

Tốc độ “cứng hoá” đường giao thông khá nhanh. Ở khu phố Ninh Hoà (phường Ninh Thạnh) có một tuyến đường đất cực kỳ khó lưu thông vì xuống cấp nặng. Chỉ không đầy hai tháng trong mùa mưa năm nay, con đường này đã được thảm bê tông xi măng sạch sẽ, nhìn “đã con mắt”, xe chạy bon bon.

Chừng một năm nữa thôi, khi đường Điện Biên Phủ - tuyến đường có quy mô rộng lớn bậc nhất Thành phố được thi công xong sẽ có tác động mạnh mẽ đến quá trình phát triển của đô thị, nhất là hành lang Đông Bắc.

Vẫn còn “chia cách”

Tuy nhiên, quá trình xây dựng Thành phố ở khu vực hành lang Đông Bắc vẫn còn nhiều hạn chế, khó khăn. Khó khăn trước nhất và chủ yếu nhất mà các ngành, địa phương đều “kêu” là tình trạng thiếu vốn. Nếu có vốn “mạnh”, các tuyến đường sẽ được đầu tư bài bản hơn. Nhiều tuyến đường chưa được cứng hoá, bê tông hoá, nhựa hoá sẽ được thi công. Thiếu vốn nên hiện nay, khu vực tiếp giáp giữa 3 phường Hiệp Ninh, Ninh Thạnh, Ninh Sơn vẫn còn bị chia cắt.

Có thể hình dung vị trí địa lý phường Hiệp Ninh, phần lớn phường Ninh Thạnh và Ninh Sơn được bao bọc bởi 4 tuyến đường chính: Điện Biên Phủ, Cách Mạng Tháng Tám, 30.4 và Bời Lời, tạo thành vành đai tứ giác.

Khu vực nằm trong 4 con đường này hầu hết đều được quy hoạch từ nhiều năm trước theo dạng “bàn cờ”, trong đó có rất nhiều tuyến đường lớn nhỏ, ngang, dọc giao nhau. Dù hệ thống giao thông ở khu vực này đã phát triển nhanh những năm gần đây, nhưng thực tế thì vùng giáp ranh giữa 3 phường vẫn còn bị chia cắt bởi suối Vườn Điều (chảy qua 3 phường rồi ra cầu Lâm Vồ, đổ ra rạch Tây Ninh).

Để đi từ Hiệp Ninh ra Ninh Thạnh, Ninh Sơn, cả khu vực này chỉ có một tuyến lưu thông chính là đường Điện Biên Phủ, trước đây có cầu Vườn Điều bắc qua suối đoạn gần phường Ninh Thạnh, nay đã được thay bằng cống tiêu lòn.

Con suối Vườn Điều thơ mộng đã vô tình ngăn cách về giao thông, cũng có nghĩa là kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội ở khu ranh giới 3 phường. Nếu như ở dọc 4 trục đường bao quanh 3 phường trên và dọc theo các trục đường nhỏ ở mỗi phường, dân cư sinh sống tập trung khá sung túc thì ở những khu vực đi lại còn khó khăn, vòng vèo, dân cư lại thưa thớt, vắng vẻ.

Những nơi này không khác mấy vùng quê xa xôi, hẻo lánh, không có hơi hướng gì của một vùng đô thị. Từ Hiệp Ninh, muốn sang Ninh Thạnh bắt buộc phải ra đường Điện Biên Phủ, muốn sang Ninh Sơn thì phải đi qua địa phận Ninh Thạnh, hoặc đi đường vòng qua mấy vườn cao su, ruộng lúa, rẫy mì, theo lối tắt ra đường Nguyễn Hữu Thọ đã được trải nhựa một đoạn từ đường Bời Lời đến Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh. “Vùng đệm” ranh giới của 3 phường giống như “bức tường thành” ngăn chặn sự kết nối giữa các phường.

Từ hướng Bắc (Ninh Sơn, Ninh Thạnh), nhiều tuyến đường dẫn từ đường Bời Lời chạy thẳng về hướng Nam (Hiệp Ninh, phường 3). Tuy nhiên, gần tới suối Vườn Điều thì bị chặn đứng. Ngược lại, từ phía Nam, nhiều tuyến đường đi về hướng Bắc cũng bị “cắt” ở khu vực suối Vườn Điều. Phường 3 cũng đã có nhiều tuyến đường đi thẳng về hướng Ninh Sơn, nhưng chưa thể nào nối liền hai vùng với nhau bởi các tuyến đường này chỉ đi tới đường Nguyễn Hữu Thọ (gần như chạy song song với suối Vườn Điều) thì… tắc.

Đứng ở khu phố Ninh Thọ (phường Ninh Sơn) và Ninh Hoà (phường Ninh Thạnh), nhìn sang hướng Tây thấy rõ mồn một Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh đang được hoàn thiện, sắp đi vào hoạt động chỉ cách đó vài thửa ruộng. Vậy mà, để sang được bên kia, mọi người phải đi vòng ra hướng Bệnh Viện Đa khoa Tây Ninh rồi ra đường Nguyễn Hữu Thọ mất vài cây số.

Chắc chắn một điều, để phát triển “vùng đệm” ranh giới giữa các phường ở khu vực Đông Bắc, trong tương lai sẽ phải có thêm mấy cây cầu qua suối Vườn Điều. Tuy nhiên, để bộ mặt đô thị thành phố Tây Ninh phát triển hài hoà, cân đối và nhanh thì tỉnh cần sớm đầu tư xây dựng cầu nối đôi bờ suối Vườn Điều ở những tuyến đường trọng yếu, huyết mạch nối liền hai khu Nam - Bắc. Đây là điều mong mỏi của người dân bấy lâu nay.

HOÀNG THI