Khoảng đầu tháng 9-2016, khi thảm họa môi trường biển miền trung do dự án thép Formosa gây ra chưa kịp lắng xuống, dư luận tiếp tục lo ngại với “siêu dự án” thép do Công ty cổ phần Tập đoàn Hoa Sen làm chủ đầu tư triển khai tại Cà Ná, với công suất dự tính 16 triệu tấn/năm, tổng mức đầu tư hơn 10,5 tỷ USD, nhưng được phác thảo hết sức sơ khai.

Nhiều chuyên gia kinh tế đã thẳng thắn nêu quan điểm về đề xuất của Công ty Hoa Sen và bày tỏ sự bất ngờ khi Bộ Công thương bổ sung dự án này vào quy hoạch một cách “thần tốc”. Mặt khác, tổng mức đầu tư hơn 10,5 tỷ USD đòi hỏi tầm cỡ của tập đoàn kinh tế xuyên quốc gia, còn Hoa Sen tuy “gắn mác” tập đoàn, song năng lực tài chính thực tế chưa thể “gánh” nổi dự án lớn như thế cho nên càng cần cảnh giác với các bong bóng trong hoạt động kinh tế. 

Hiện nay, sản lượng thép của Việt Nam đang dư thừa, ở cả bốn loại sản phẩm chính mà nước ta sản xuất được, gồm thép xây dựng, thép ống, thép cuộn cán nguội và tôn mạ mầu. Trong khi các nhà máy chưa vận hành hết công suất. Nhà máy thép nào hoạt động tốt nhất mới đạt 60% công suất, phổ biến chỉ đạt 30% công suất. Nhìn rộng ra bên ngoài, thế giới cũng đang trong xu thế dư thừa thép.

Hiện nay, Trung Quốc đang dư thừa hàng trăm triệu tấn công suất, nếu xây dựng quy hoạch chỉ bó hẹp thị trường trong nước, không tính toán đến thị trường thế giới là không khả thi. Đối với Ninh Thuận, một tỉnh còn nhiều khó khăn, việc thu hút các nhà đầu tư để phát huy tiềm năng thế mạnh của tỉnh là hết sức cần thiết.

Tuy nhiên, Ninh Thuận còn có rất nhiều lợi thế khác như năng lượng sạch, du lịch, nông nghiệp hữu cơ,… mang lại lợi ích nhiều mặt cho phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Bộ Công thương và nhà đầu tư đã cố gắng xúc tiến kêu gọi đầu tư để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Ninh Thuận, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm cho người dân địa phương, trong đó có dự án thép Hoa Sen Cà Ná. 

Thủ tướng Chính phủ nhận định, dự án mới đang ở mức đánh giá sơ bộ, công tác chuẩn bị vội vàng, thông tin về dự án còn bất cập, chưa đầy đủ, chưa toàn diện; yêu cầu tỉnh Ninh Thuận và các cơ quan tính toán kỹ nhu cầu thị trường thép trong nước và thế giới, rà soát quy hoạch ngành thép, cơ cấu sản phẩm theo nhu cầu thị thường để xác định quy mô công suất, phân kỳ dự án hợp lý.

Đồng thời, đánh giá kỹ vấn đề môi trường, công nghệ, thiết bị của dự án; xác định tổng mức đầu tư tổng thể, gồm cả cảng biển nước sâu, đường sắt, đường bộ, nguồn nguyên liệu,… Thủ tướng yêu cầu sau khi nghiên cứu kỹ, làm rõ các vấn đề trên, tỉnh Ninh Thuận phối hợp các cơ quan liên quan hoàn thiện lại, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét.

Sau bài học về sự cố môi trường biển do Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa (Hà Tĩnh) gây ra, người dân có quyền đòi hỏi các cơ quan quản lý nâng cao tinh thần trách nhiệm trước những quyết định hệ trọng, liên quan lợi ích quốc gia.

Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc tạm dừng đề xuất dự án thép Cà Ná để tiếp tục nghiên cứu, làm rõ các vấn đề theo trình tự được đưa ra kịp thời, được người dân hết sức hoan nghênh, đồng tình.

Nguồn Báo Nhân dân