Chiều 6/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội Khóa XIV, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi).

Công ty đại chúng phải có vốn điều lệ 30 tỷ đồng

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự án Luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, việc sửa đổi Luật Chứng khoán ở thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết nhằm thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng; khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật Chứng khoán sau hơn 10 năm thi hành, bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật liên quan.

Cùng với đó, việc sửa đổi Luật nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính nhà nước, trong đó có cải cách thể chế là một nội dung quan trọng, góp phần thực hiện mục tiêu tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, thông thoáng, thuận lợi, minh bạch được xác định tại Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2011 - 2020 của Chính phủ.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày Tờ trình dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi).
(Ảnh: PT)

So với Luật Chứng khoán hiện hành, dự thảo Luật sửa đổi 97 điều, bổ sung 31 điều, bãi bỏ 31 điều và giữ nguyên 8 điều. Bên cạnh đó, việc sửa đổi Luật cũng sẽ giúp tiếp cận các chuẩn mực và thông lệ quốc tế, thu hút đầu tư trong nước, nước ngoài, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế sâu rộng, góp phần triển khai hiệu quả các điều ước, cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên, trong đó có các Hiệp định thương mại thế hệ mới.

Đồng thời, khắc phục những tồn tại, hạn chế sau hơn 10 năm thi hành Luật Chứng khoán, đáp ứng yêu cầu phát triển tất yếu của thị trường chứng khoán nói riêng và phát triển kinh tế - xã hội nói chung trong tình hình mới, đặc biệt trong bối cảnh phát triển của cách mạng công nghệ 4.0.

Về công ty đại chúng (CTĐC), Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, với tiêu chí CTĐC có vốn điều lệ đã góp từ 10 tỷ đồng trở lên như hiện nay, nhiều công ty có quy mô nhỏ không đủ năng lực, nguồn lực để đáp ứng các yêu cầu về quản trị công ty, công bố thông tin, kiểm toán và các nghĩa vụ khác theo quy định. Để nâng cao chất lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán, bảo đảm quy mô, tính đại chúng của công ty, tính khả thi trong thực hiện, không gây xáo trộn thị trường, dự thảo Luật sửa đổi điều kiện về cơ cấu cổ đông (có tối thiểu 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn nắm giữ) cho phù hợp với thực tiễn và thông lệ quốc tế và nâng điều kiện về vốn điều lệ đã góp tối thiểu từ 10 tỷ đồng lên 30 tỷ đồng (tương ứng với việc nâng điều kiện về vốn điều lệ trong chào bán chứng khoán ra công chúng).

Về tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, dự thảo Luật bổ sung quy định: Sở giao dịch chứng khoán tổ chức thị trường giao dịch các cổ phiếu của doanh nghiệp Nhà nước, công ty TNHH một thành viên do doanh nghiệp Nhà nước đầu tư 100% vốn điều lệ chuyển đổi thành công ty cổ phần. Sở giao dịch chứng khoán cũng tổ chức thị trường giao dịch với chứng khoán của các doanh nghiệp khác chưa đủ điều kiện niêm yết, chứng khoán của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, chứng khoán phái sinh và các loại chứng khoán khác theo quy định của Chính phủ.

Làm rõ cơ sở nâng mức vốn với công ty đại chúng

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, về điều kiện chào bán chứng khoán ra công chúng và điều kiện trở thành công ty đại chúng (Khoản 1 Điều 14 và Khoản 1 Điều 31 của dự thảo Luật) hiện vẫn còn có 02 loại ý kiến.

Loại ý kiến thứ nhất cho rằng, cần nâng điều kiện về mức vốn điều lệ của công ty đại chúng từ 10 tỷ lên 30 tỷ đồng để phù hợp với quy mô TTCK hiện tại và nâng cao chất lượng của các công ty đại chúng.

Loại ý kiến thứ hai cho rằng, quy định tăng vốn điều lệ của công ty đại chúng từ 10 tỷ lên 30 tỷ đồng sẽ hạn chế quyền huy động vốn của doanh nghiệp. 

Về vấn đề này, đa số ý kiến thành viên Ủy ban Kinh tế tán thành với Tờ trình của Chính phủ và cho rằng việc nâng điều kiện chào bán chứng khoán ra công chúng và điều kiện trở thành công ty đại chúng là cần thiết để nâng cao chất lượng, sự ổn định của cổ phiếu đưa vào TTCK và phù hợp với thông lệ quốc tế cũng như quy mô TTCK hiện tại.

Mặt khác, với tính chất phức tạp và rủi ro của TTCK, quy định nâng mức vốn điều lệ sẽ hạn chế những rủi ro cho các doanh nghiệp có khả năng tài chính còn thấp khi tham gia vào thị trường. 

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, theo báo cáo của Chính phủ, hiện tại có 81,04% công ty đại chúng có mức vốn điều lệ từ 30 tỷ đồng trở lên, do đó việc tăng vốn điều lệ từ 10 tỷ lên 30 tỷ đồng sẽ chỉ tác động đến khoảng 18% các công ty đại chúng đang hoạt động. Tuy nhiên, để bảo đảm tính khả thi của điều Luật, đề nghị Cơ quan soạn thảo làm rõ hơn nữa cơ sở của việc đưa ra đề xuất về mức vốn trên, đồng thời đánh giá đầy đủ tác động về kinh tế, xã hội của quy định này đối với các đối tượng liên quan.

Một số ý kiến nhất trí giữ điều kiện vốn điều lệ với CTĐC như hiện nay vì hiện có hơn 98% doanh nghiệp Việt Nam có quy mô nhỏ và vừa với mức vốn trung bình khoảng 11 tỷ đồng. Các ý kiến này cho rằng, việc quy định tăng mức vốn điều lệ như dự thảo Luật sẽ là rào cản đối với các doanh nghiệp nhỏ và vừa có nhu cầu huy động vốn trên thị trường chứng khoán.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng cho biết, đa số ý kiến thành viên Ủy ban Kinh tế tán thành với sự cần thiết xây dựng hành lang pháp lý để doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, nhất là các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ thông tin có thể tiếp cận nguồn vốn đa dạng trên TTCK.

“Các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo với đặc điểm có mức vốn thấp, mức độ rủi ro cao, khó đáp ứng được những điều kiện vay vốn của các ngân hàng nên thường gặp khó khăn trong việc huy động vốn”.  Nhấn mạnh điều này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng, để bảo đảm tính ổn định của Luật, tính linh hoạt trong quá trình triển khai thực hiện và tránh ảnh hưởng chung đến TTCK, đề nghị dự thảo Luật chỉ quy định những nội dung mang tính nguyên tắc về điều kiện và tổ chức vận hành thị trường vốn dành riêng cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, nội dung cụ thể sẽ giao Chính phủ quy định.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi). (Ảnh: PT)

Cần xác lập vị trí, vai trò của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước

Theo Tờ trình của Chính phủ, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước để tăng cường phân cấp, quyền hạn, trách nhiệm cho Ủy ban. Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế cho rằng, vị trí, vai trò của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cần được xác lập để Ủy ban này có đủ thẩm quyền trực tiếp tổ chức, quản lý và giám sát toàn diện hoạt động đối với thị trường chứng khoán (là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước; bổ nhiệm nhân sự, phê duyệt Điều lệ của Sở giao dịch chứng khoán, tổ chức lưu ký và bù trừ chứng khoán; thanh tra, xử lý vi phạm).

Tuy nhiên, về mô hình tổ chức của UBCKNN, có hai loại ý kiến. Loại ý kiến thứ nhất cho rằng, UBCKNN cần độc lập, trực thuộc Chính phủ để khắc phục những bất cập hiện nay, giảm bớt các khâu trung gian, đề cao trách nhiệm, nâng cao hiệu quả quản lý của UBCKNN, phù hợp với kinh nghiệm và thông lệ quốc tế. Loại ý kiến thứ hai cho rằng, để bảo đảm ổn định, UBCKNN trước mắt vẫn trực thuộc Bộ Tài chính, tuy nhiên cần tăng thẩm quyền quản lý nhà nước và bảo đảm tính độc lập trong hoạt động.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, đa số thành viên Ủy ban Kinh tế cho rằng việc xác lập UBCKNN là cơ quan độc lập, thuộc Chính phủ là cần thiết. Bởi UBCKNN độc lập sẽ bảo đảm tuân thủ các nguyên tắc của Tổ chức quốc tế các Ủy ban chứng khoán (IOSCO). UBCKNN trực thuộc Chính phủ cũng sẽ khắc phục được những tồn tại, bất cập hiện nay, giảm bớt các khâu trung gian trong xử lý các tình huống biến động đáp ứng tính chủ động, kịp thời.

Việc UBCKNN trực thuộc Chính phủ mặc dù phát sinh thêm đầu mối về tổ chức, nhưng sẽ được sắp xếp lại bảo đảm tính hiệu quả và thống nhất hơn trong giai đoạn hiện nay. Về lâu dài, cần tách bạch chức năng của cơ quan quản lý tài chính nhà nước với chức năng của các trung gian tài chính, đồng thời vẫn bảo đảm chủ trương của Đảng và Nhà nước về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy trong trường hợp cần thiết.

 Trước đó, dưới sự điều khiển của Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu, Quốc hội đã biểu quyết thông qua việc bổ sung hai nội dung vào chương trình Kỳ họp thứ 7, để bảo đảm hoạt động và kiện toàn cán bộ của Tòa án nhân dân tối cao.

Theo đó, với 86,57% tổng số đại biểu Quốc hội tán thành, Quốc hội đã biểu quyết thông qua việc bổ sung dự thảo Nghị quyết việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 81/2014/QH13 ngày 24/11/2014 của Quốc hội về việc thi hành Luật Tổ chức Tòa án nhân dân; phê chuẩn đề nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao về việc bổ nhiệm Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.

Nguồn CPV