TỪ NHỮNG VỤ DÂN SỰ

Một lần tôi về quê, dì tôi đến nhờ tôi “tư vấn” một vụ kiện khá đặc biệt: bà khởi kiện cháu nội. Dì tôi là người cao tuổi, hai mắt đã loà. Cách nay hơn một năm, đứa cháu nội của dì đến nài nỉ mượn sổ đỏ (giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) để vay tiền ngân hàng.

Thấy đứa cháu nghèo, cần vốn để làm ăn, bà gật đầu đồng ý. Vài ngày sau đứa cháu đem một số giấy tờ về kêu bà điểm chỉ (lăn tay) vào đó và nó giải thích: đây chỉ là thủ tục để vay tiền. Dì vốn dốt chữ, mắt lại nhoè và cũng do tin tưởng vào đứa cháu nên đã làm theo lời đứa cháu.

Người già vốn hay quên nên chuyện xảy ra cả năm trời, cho đến khi bà cần bán đất thì hỡi ôi, miếng đất bà sống mấy chục năm nay giờ đứa cháu nội đang đứng tên trong giấy đỏ. Thế là phát sinh một vụ kiện. Quá trình xử lý vụ này xin nhường lại cho các quan toà, luật sư (nếu có) và các bên tham gia tố tụng.

Một chuyện khác ở Trảng Bàng. Người bạn vong niên của tôi là Việt kiều Mỹ, tuổi đã thất thập. Xa quê nhà đằng đẵng mấy chục năm, nay đã già nên anh muốn quay về quê hương bản quán trước khi “đoàn tụ ông bà”. Muốn về Việt Nam phải có đất ở, nhà ở.

Luật pháp Việt Nam cách nay năm bảy năm không cho phép người nước ngoài có quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất, nên anh đã thoả thuận với đứa em gái: “Anh gửi đô-la về, em mua nhà đất, khi làm thủ tục mua bán, em đứng tên giùm anh để hợp thức về mặt pháp lý”. Người em đồng ý. Thế là bắt đầu từ năm 2002, người anh thường xuyên gửi tiền về Việt Nam, mỗi lần vài ngàn đô, cho đến khi số tiền lên đến hơn 40 nghìn đô thì người em đã mua được 5 công đất.

Sau đó, đứa em gái của ông Việt kiều không chịu bàn giao đất cho anh với lý do: “Đất do tui mua, tui đứng tên”. Chuyện gia đình không giải quyết được, các cơ quan thực thi luật pháp phải xử lý. Tại toà, anh em nhìn nhau lạnh lùng, ăn miếng trả miếng khi tranh luận, mối quan hệ ruột thịt hầu như không còn tồn tại.

Tuy nhiên, trong một vụ án tranh chấp đất ở Bàu Đồn, Gò Dầu giữa hai mẹ con vào tháng 3 năm nay lại đi theo xu hướng tích cực. Mẹ cho đứa con cất nhà sống nương nhờ trên mảnh đất của mẹ. Rồi một lý do nào đó, mẹ đuổi con đi.

Toà sơ thẩm, phúc thẩm không lay chuyển được quyết tâm đuổi con của mẹ. Chỉ sau khi đứa con đứng lên cúi đầu “Xin mẹ tha lỗi cho con!”. Chỉ bấy nhiêu thôi, tình mẫu tử thiêng liêng đã thôi thúc người mẹ mở lòng tha thứ. Một kết thúc có hậu sau phiên toà: Mẹ con vẫn trùng phùng sau những sóng gió cuộc đời.

ĐẾN NHỮNG VỤ ÁN HÌNH SỰ

Một câu chuyện tưởng chừng như rất phi lý diễn ra ở Tân Biên vào một ngày cuối tháng tư. Sau cuộc say xỉn, người anh hỏi mượn đứa em gái tiền và “xế nổ”. Em gái không cho mượn, người anh liền dùng “biện pháp cơ bắp” khiến cô em phải la làng. Khi NVT- em ruột của kẻ mượn tiền, xe ra can ngăn thì ông anh cũng không tha. Cuộc rượt đuổi giữa anh em ruột diễn ra ngoạn mục. Túng quá, NVT chụp cây tầm vông đánh trả khiến anh mình phải qua đời tại nhà thương.

Những chuyện đại loại như trên vẫn thường xuyên xuất hiện trên trang pháp luật báo Tây Ninh: chồng giết vợ ở phường 3; con giết cha ở phường Ninh Sơn chỉ vì “hoàn cảnh nghèo”; anh giết em ở Hảo Đước chỉ vì thằng em dám bán cây sung của cha mẹ để lấy tiền (?!)... Vậy đó, chỉ vì những lợi ích nhỏ nhen mà người ta thủ ác với cả người thân để phải trả giá bằng tính mạng, hoặc ngồi tù.

Và khi đọc tin trên mạng internet, tình hình mâu thuẫn gia đình dẫn đến thưa kiện, xô xát, tự vẫn, giết chóc lẫn nhau diễn ra hằng ngày. Một bộ phận gia đình Việt Nam đang có dấu hiệu rạn nứt, đổ vỡ, thậm chí chữ hiếu, chữ nghĩa tình phải “cắp nón ra đi” trước những áp lực của bạc tiền. Điều đó đã làm cho người đọc phải day dứt: Vì sao tình nghĩa gia đình ngày càng xấu đi?

Hiện nay, cơ chế thị trường có nhiều mặt tích cực. Thế nhưng, mặt trái của nó cũng nảy sinh nhiều vấn đề tác động đến đời sống gia đình Việt Nam, làm cho những tế bào xã hội này đang đứng trước những thử thách, sóng gió.

Đặc biệt là hiện tượng sùng bái vật chất đã khiến cho một số người đảo điên, lệch lạc nhân cách. Và điều đó đã và đang diễn ra.

Ngay từ bây giờ, chúng ta cần bày tỏ thái độ cần thiết để củng cố và xây dựng các mối quan hệ, nhất là việc duy trì giá trị đạo đức gia đình. Sao cho, những chuyện “đáo tụng đình” giữa cha mẹ, vợ chồng, anh chị em ruột ngày càng giảm đi.

TRẦN VIỆT