Chiều 26.6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận toàn thể tại hội trường về dự thảo Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù.

Góp ý về dự án Luật, đại biểu Hoàng Thị Thanh Thuý đề cập đến quy định tại Điều 15 về điều kiện tiếp nhận người đang chấp hành án phạt tù ở nước ngoài về Việt Nam và Điều 30 quy định điều kiện chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù tại Việt Nam cho nước ngoài.

Đại biểu cho rằng, hai điều luật này có liên quan và dẫn chiếu lẫn nhau, trong khi một số điều kiện tại Điều 15 vẫn còn chưa rõ, cần được cơ quan soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, làm rõ.

Về quy định thời hạn còn lại của án phạt tù, cụ thể tại điểm c khoản 1 Điều 15, quy định yêu cầu thời hạn chưa chấp hành án phạt tù còn ít nhất 1 năm, nhưng trong trường hợp đặc biệt có thể ít hơn 1 năm.

Đại biểu cho rằng, việc dẫn chiếu như vậy là cần thiết để bảo đảm tính nhân đạo trong các trường hợp đặc biệt như người mắc bệnh hiểm nghèo, người cao tuổi, trẻ vị thành niên, phụ nữ mang thai, hoặc phục vụ yêu cầu đối ngoại, an ninh quốc gia…

Tuy nhiên, các trường hợp đặc biệt rất đa dạng và cần linh hoạt hơn trong việc áp dụng. Vì vậy, đại biểu đề xuất bổ sung nội dung "trường hợp đặc biệt có thể ít hơn 1 năm theo thoả thuận của các bên" nhằm bảo đảm tính khả thi và phù hợp thực tiễn.

Đối với điều kiện có sự đồng ý của người được chuyển giao, đại biểu Thuý nêu thực tế một số trường hợp như người cao tuổi, người bệnh nặng, người chưa thành niên không có khả năng tự bày tỏ ý chí.

Do đó, cần bổ sung quy định: "trong trường hợp người được chuyển giao không có khả năng bày tỏ sự đồng ý thì phải có sự đồng ý của người đại diện hợp pháp của người đó". Đồng thời, đại biểu nhấn mạnh cần đặc biệt lưu ý với đối tượng dưới 18 tuổi, vì tâm sinh lý chưa phát triển toàn diện, nên ngoài ý kiến của chính người đó, cũng cần có sự đồng ý từ người đại diện.

Về hồ sơ yêu cầu chuyển giao, đại biểu chỉ ra sự chưa thống nhất giữa Điều 15 và điểm d khoản 1 Điều 18 của dự thảo luật. Cụ thể, Điều 15 không yêu cầu điều kiện nơi thường trú cuối cùng tại Việt Nam đối với người đang chấp hành án ở nước ngoài, nhưng Điều 18 lại yêu cầu phải có thông tin về nơi thường trú cuối cùng tại Việt Nam. Để bảo đảm thống nhất và không gây hiểu lầm, đại biểu đề nghị bỏ điểm d khoản 1 Điều 18.

Góp ý về nơi tiếp nhận đơn xin chuyển giao, đại biểu cho biết hiện Điều 34 quy định người nước ngoài đang chấp hành án phạt tù tại Việt Nam chỉ có thể gửi đơn đến Bộ Công an hoặc cơ quan có thẩm quyền của nước nhận.

Điều này là chưa đầy đủ, làm hạn chế quyền của người nước ngoài, chưa phù hợp với khoản 1 Điều 19 của dự thảo luật, đồng thời tạo sự bất bình đẳng giữa công dân Việt Nam và người nước ngoài. Do đó, đại biểu đề nghị mở rộng địa điểm tiếp nhận đơn, bao gồm cả cơ quan đại diện ngoại giao của nước nhận chuyển giao tại Việt Nam.

Liên quan đến kỹ thuật lập pháp, đại biểu đề nghị rà soát lại các điều luật được dẫn chiếu, ví dụ: tại khoản 2 Điều 32 dẫn chiếu Điều 8 về ngôn ngữ lập hồ sơ là không chính xác, vì quy định này thực chất nằm ở Điều 7.

Đồng thời, đại biểu cũng đề xuất cần làm rõ các thuật ngữ còn chung chung như “cơ quan có liên quan” (tại khoản 2 Điều 5) hay “cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam” (tại điểm b khoản 1 Điều 43) để tránh cách hiểu mơ hồ và đảm bảo minh bạch, rõ ràng trong thực thi.

Tố Tuấn - Thanh Trung