Hội thẩm nhân dân tham gia xét xử tại một phiên toà.

Hiện nay, toàn tỉnh có 10 đoàn HTND, gồm 1 cấp tỉnh, 9 cấp huyện, thành phố với tổng số 246 vị hội thẩm. Các HTND là những cán bộ hưu trí, người đang công tác trong các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể như: Uỷ ban MTTQVN, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Liên đoàn Lao động, ngành Giáo dục và Đào tạo… hoạt động kiêm nhiệm.

Để phát huy hiệu quả, lãnh đạo TAND hai cấp đã luân phiên mời các HTND tham gia xét xử các loại án. Khi làm việc, các vị HTND luôn tuân thủ nguyên tắc được quy định tại khoản 2, Điều 103, Hiến pháp 2013: thẩm phán và hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; nghiêm cấm cơ quan, tổ chức, cá nhân can thiệp vào việc xét xử của thẩm phán, hội thẩm.

Đoàn Hội thẩm TAND Thành phố là một trong những đoàn được đánh giá cao trong công tác hội thẩm. Hiện Đoàn Hội thẩm TAND Thành phố gồm 28 người, có cơ cấu tổ chức chặt chẽ, rõ ràng. HTND được TAND Thành phố cung cấp nhiều văn bản pháp luật liên quan, các tài liệu, văn bản hướng dẫn áp dụng pháp luật, kỹ năng xét xử để nghiên cứu phục vụ cho công tác xét xử.

Trong năm 2019, Hội thẩm TAND Thành phố tham gia xét xử tổng cộng 443 vụ. Hội thẩm tham gia xét xử nhiều nhất là 79 vụ. Không có án bị huỷ, sửa chung do lỗi của hội thẩm. Ông Nguyễn Văn Mừng - Trưởng Đoàn HTND Thành phố cho biết, thời gian qua, HTND Thành phố làm việc với tinh thần trách nhiệm cao.

Tất cả các hội thẩm đều được phân công xét xử. Trong quá trình tố tụng, các HTND thể hiện rõ vai trò trách nhiệm của mình từ giai đoạn xem xét hồ sơ, đến quá trình xét hỏi, tranh luận tại phiên toà. Trong quá trình xét xử, nội dung câu hỏi có trọng tâm, trọng điểm góp phần làm sáng tỏ nội dung các vụ án.

Đoàn Hội thẩm TAND tỉnh có 27 người. Đa số hội thẩm đều đương chức, kiêm nhiệm nhiều công việc, nhưng khi được chánh án phân công họ đều tham gia tích cực. Trước khi tham gia xét xử, các hội thẩm đều nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án, đánh giá chứng cứ của từng vụ, bảo đảm tính khách quan. HTND đã cùng Hội đồng xét xử ban hành nhiều bản án, quyết định thấu tình, đạt lý, được nhân dân đồng tình.

Theo đánh giá của Đoàn Hội thẩm TAND tỉnh, chất lượng tham gia xét xử của hội thẩm ngày càng được nâng lên, hạn chế được lượng án huỷ, sửa do lỗi chủ quan của hội đồng xét xử. Nhiều HTND, có nhiều ý kiến phân tích, đánh giá chứng cứ để đi đến thống nhất và đưa ra quyết định đúng đắn từng vụ án, nhờ đó bảo đảm xét xử đúng người, đúng tội, đúng quy định pháp luật. Thông qua hoạt động xét xử, các HTND còn chú trọng đến việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho người dân.

Tuy nhiên, vẫn tồn tại những mặt hạn chế trong quá trình hoạt động của HTND cần được khắc phục để góp phần nâng cao chất lượng xét xử. Đoàn Hội thẩm TAND Thành phố cho biết, một số HTND vì nhiều lý do khác nhau mà không tham gia xét xử theo lịch đã phân công, từ chối tham gia xét xử làm ảnh hưởng đến chất lượng xét xử của Toà án.

Đồng quan điểm, Đoàn Hội thẩm TAND tỉnh cho biết thêm, một số HTND tham gia xét xử chưa nghiên cứu kỹ hồ sơ vụ án mà chỉ đọc kết luận điều tra, bản cáo trạng và kết quả xét hỏi tại phiên toà, nên việc độc lập của hội thẩm còn hạn chế. Việc nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các vị hội thẩm có lúc chưa kịp thời; việc tổ chức họp định kỳ, đột xuất để họ phản ánh những vấn đề phát sinh liên quan đến hoạt động xét xử còn chưa thực hiện do khó khăn về kinh phí...

Để khắc phục những hạn chế, khó khăn trên, ngành TAND tỉnh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các HTND tham gia xét xử, triển khai kịp thời các văn bản pháp luật mới, bảo đảm các chế độ, chính sách đối với HTND. Các chế độ chính sách của hội thẩm được thực hiện đúng quy định. Hằng năm, TAND tỉnh tổ chức các lớp tập huấn theo từng chuyên đề để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho HTND.

THIÊN DI