![Thợ nữ xóm Lò Rèn](/resources/newsimg/002011/04/25/tho%20nu%201.jpg) |
Chị Cầu làm việc không kém đàn ông |
Mỗi ngày gần chục tiếng đồng hồ tiếp xúc với
lửa. Cánh tay, cẳng chân chi chít thẹo vì phỏng. Bàn tay chai sạm, cánh tay
dường như hơi to so với thân người bởi thường xuyên quai búa nặng. Thân mình
luôn nhễ nhại mồ hôi vì nóng. Đó là hình ảnh về những người phụ nữ làm nghề ở
xóm Lò Rèn, ấp Lộc Trát, xã Gia Lộc, huyện Trảng Bàng.
Đập búa đều đều không ngơi tay và phải luôn chú
ý từng nhát bổ xuống chiếc liềm vừa nung đỏ. Chiếc áo cũ choàng quanh bàn chân
cốt tránh những tia lửa và chiếc găng tay mỏng manh coi như đã đủ “dụng cụ bảo
hộ” cho việc hành nghề của chị. Huỳnh Thị Hậu, năm nay 54 tuổi. Chị tỏ ra vẫn
sung sức với cái nghề đã gắn bó với mình hơn hai mươi năm nay. Là con thợ rèn,
từ năm 12 tuổi, cô bé Hậu đã ra lò phụ việc dần dần, được truyền nghề để trở
thành thợ chính. Khi đã thành thiếu nữ chị cũng thấy… mặc cảm, ngại nói với
người về nghề nghiệp của mình bởi cái nghề kể ra nghe… không sang chút nào!”. Có
thời gian chị bỏ nghề rèn ra phố học may. Rồi lập gia đình, với một anh làm thợ
bạc. Cuộc sống không khá mấy, thế là hai vợ chồng lại khăn gói trở về Lộc Trát
để làm thợ rèn cho đến hôm nay. Mỗi ngày, vợ chồng chị Hậu mất chục tiếng đồng
hồ để rèn liềm, và kiếm được khoảng hơn năm chục ngàn đồng.
Với chị Võ Thị Tuyền, nghề rèn cũng là nghề “cha
truyền con nối”. Dù hiện tại có khó khăn nhưng chị vẫn bám trụ với nghề- cái
nghề thu nhập không cao nhưng cũng giúp chị có đồng ra đồng vào mỗi ngày. Chị
Tuyền năm nay 40 tuổi, đã có thâm niên làm nghề rèn dao hơn hai mươi năm. Hiện
tại mỗi ngày chị rèn trên trăm cái. Từ 3 giờ sáng đã phải thức dậy làm việc cho
đến tận 7 giờ tối mới xong. Gia đình khó khăn, chị Tuyền chính là trụ cột. Chị
và hai người chị em ruột cùng làm, mỗi ngày kiếm trên dưới trăm ngàn nuôi một mẹ
già và một người em họ bị bệnh. Hơn hai mươi năm gắn bó với nghề, công việc khó
nhọc, vất vả và gánh nặng gia đình khiến chị không có cả thời gian riêng tư cho
mình. Chị Tuyền có một người chị bị bệnh thần kinh nhưng hằng ngày vẫn quai búa
phụ giúp em mình. Người em út của chị Tuyền đã có gia đình riêng cũng ráng phụ
chị ở khâu gọt và mài dao. Ở lò rèn của chị Tuyền mọi việc đều do phụ nữ làm, từ
cắt thép định hình những chiếc dao đến nung, gọt…
Chị Võ Thị Cầu, 42 tuổi cũng là một tay thợ nữ ở
xóm Lò Rèn, mồ hôi nhễ nhại trên mặt trong lúc tạm nghỉ tay, cho biết: “Tôi làm
nghề cũng hai mươi năm rồi. Tại mình không biết chữ nên phải làm nghề này thôi”.
Hiện chị Cầu đang làm thợ phụ thuê cho một người cậu. Mỗi ngày chị phải quai
búa, chiếc búa nặng hơn 4 kí lô đập chan chát liên hồi vào thanh sắt đỏ rực. Hơn
hai mươi năm trong nghề rèn, chị phải “trả giá” bằng sự “xuống cấp” của hình
dung và sức khoẻ: bắp tay to hơn bình thường, hai bàn tay thì chai cứng vì cầm
búa, và thường xuyên đau nhức khớp tay. Nhưng chị vẫn bám nghề vì đó là kế sinh
nhai không thể khác.
![Thợ nữ xóm Lò Rèn](/resources/newsimg/002011/04/25/tho%20nu%202.jpg) |
Chị Tuyền (phải) trụ cột của gia đình |
Công việc nặng nhọc, dễ làm “tàn phá” dung nhan-
một thứ rất quan trọng với đàn bà con gái nhưng những người phụ nữ ở xóm Lò Rèn
vẫn nhẫn nại bám lấy nghề hằng chục năm qua. Vất vả là thế nhưng khi phải rời bỏ
công việc vì một lý do nào đó, nhiều người lại quay quắt nhớ, mới lạ! Bà Phạm
Thị Cỏn nay đã 73 tuổi, ở gần nhà chị Tuyền là một ví dụ. Vốn có nghề rèn kéo,
bà Cỏn và người em gái cùng làm nghề này từ thời còn son trẻ và chỉ mới nghỉ làm
từ 3 năm nay do mắt đã mờ, tay đã yếu. Nghỉ rồi nhưng bà vẫn thấy nhớ nhung khi
nghe tiếng búa vang chan chát trong xóm. Nhiều phụ nữ xóm Lò Rèn khi có chồng
lại mang theo cả nghề rèn theo chồng nếu không thì những ông chồng lại trở thành
“thợ mới” của xóm Lò Rèn.
Ở xóm Lò Rèn ấp Lộc Trát này, hiện tại số phụ nữ
làm nghề rèn chiếm hơn 1/3 số thợ làm nghề tại đây. Có người là thợ chính, có
người là thợ phụ, có người chỉ làm những việc lặt vặt. Trước con số này còn cao
hơn rất nhiều, nhưng theo thời gian nhiều chị em theo chồng, một số khác bỏ nghề
nên giờ đây “những bóng hồng” trở nên vắng vẻ hơn trong các lò rèn. Họ đang cố
góp phần níu giữ một làng nghề trước nguy cơ mai một.
ĐÀO NAM